ಭಾರತದಲ್ಲಿರುವ ಗಡಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿಮಗೆಷ್ಟು ಗೊತ್ತು? ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಯಾನ, ಒಮ್ಮೆ ಭೇಟಿ ಕೊಡಿ

ಭಾರತದ ಗಡಿತಾಣಗಳು ಕೇವಲ ಭೂಗೋಳಿಕ ರೇಖೆಗಳಷ್ಟೇ ಅಲ್ಲ. ಅವು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ನಿಸರ್ಗದ ಅಪಾರ ಸೌಂದರ್ಯಕ್ಕೆ ಬೆಳಕು ಹರಿಸುವ ನಿಜವಾದ ಕಿಟಕಿಗಳಾಗಿವೆ. ಪಂಜಾಬ್‌ನ ವಾಘಾ ಗೇಟ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ, ದೇಶ ಪ್ರೇಮ ಉಕ್ಕಿಸುವ ಪರೇಡ್‌ಗಳಿಂದ ಹಿಡಿದು, ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ನಿಶ್ಯಬ್ದ ಮಠಗಳ ತನಕ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಗಡಿತಾಣವೂ ವಿಭಿನ್ನ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಈ ತಾಣಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುವ ಪರ್ವತಗಳು, ನದಿಗಳು, ಅರಣ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಹಳ್ಳಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ನಿಜವಾದ ಸ್ಪಂದನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಹಬ್ಬಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ರುಚಿಕರ ಆಹಾರಗಳು ಮತ್ತು ಜನರ ಆತಿಥ್ಯವು ನಿಮಗೆ ಭಾರತದ ಇತರ ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬಾರದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ. ಗಡಿತಾಣಗಳಲ್ಲಿನ ಪ್ರಯಾಣವು ನಿಮಗೆ ಪ್ರವಾಸಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ, ಒಂದು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಯಾತ್ರೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಭಿನ್ನತೆ ಮತ್ತು ಏಕತೆ ಎರಡನ್ನೂ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅನುಭವಿಸುವ ಸುವರ್ಣಾವಕಾಶ.
 

ವಾಘಾ ಗಡಿ, ಪಂಜಾಬ್ (ಭಾರತ - ಪಾಕಿಸ್ತಾನ)
ಪಂಜಾಬ್‌ಗೆ ಭೇಟಿಯಾದಾಗ, ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನವನ್ನು ಬೇರ್ಪಡಿಸುವ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ವಾಘಾ ಗಡಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡದೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರವಾಸ ಸಂಪೂರ್ಣವೆನಿಸದು. ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿದಿನ ಸಂಜೆ ನಡೆಯುವ ಬೀಟಿಂಗ್ ರಿಟ್ರೀಟ್ ಎಂಬ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸಮಾರಂಭ, ಸಹಜವಾಗಿ ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯುವ ಮಹತ್ವದ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ಸಮಾರಂಭವು ಕೇವಲ ಸೈನಿಕ ಪ್ರದರ್ಶನವಲ್ಲ. ಇದು ದೇಶಭಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಾರುವ  ಶಕ್ತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಮನೋರಂಜನೆಯಂತಹ ಅನುಭವ. ಭಾರತದ ಹಾಗೂ ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಸೈನಿಕರು ಸಿಂಕ್ರೊನೈಸ್ಡ್ ಕವಾಯತ್ ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತಾರೆ ಮತ್ತು ಪರಸ್ಪರ ಗೌರವ ಸೂಚಿಸುತ್ತಾರೆ. ಸಮಾರಂಭದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಎರಡೂ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಗಡಿದ್ವಾರಗಳು ಕೆಲ ನಿಮಿಷಗಳ ಕಾಲ ತೆರೆದು, ಒಂದು ಅಪೂರ್ವ ಕ್ಷಣವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ವಾಘಾ ಗಡಿಯ ವಾತಾವರಣ, ಗಟ್ಟಿಯಾದ ಘೋಷಣೆಗಳು, ಮತ್ತು ದೇಶಭಕ್ತಿಯಿಂದ ತುಂಬಿದ ಜನರ ಉದ್ಗಾರಗಳು – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಸೇರಿ ಈ ಸ್ಥಳವನ್ನು ಅನುಭವಿಸಲು ಅನನ್ಯವಾದಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ದೇಶದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ ನಿಲ್ಲುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ದೇಶವನ್ನು ಹೃದಯದಿಂದ ಅನುಭವಿಸುವ ಅವಕಾಶವಿದು.

ನಾಥುಲಾ ಪಾಸ್, ಸಿಕ್ಕಿಂ (ಭಾರತ - ಚೀನಾ)
14,140 ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿರುವ ನಾಥು ಲಾ ಪಾಸ್, ಸಿಕ್ಕಿಂ ಮತ್ತು ಟಿಬೆಟ್‌ನ ನಡುವೆ ಇರುವ ಪ್ರಮುಖ ಗಡಿ. ಇದು ಹಿಂದಿನ ರೇಷ್ಮೆ ಮಾರ್ಗದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದರೂ, ಇಂದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಮೂರು ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರದ ಗಡಿ ಪ್ರವೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದೆ. ಪೂರ್ವ ಹಿಮಾಲಯದ ಹೃದಯದಲ್ಲಿರುವ ಈ ಪರ್ವತ ಮಾರ್ಗ, ಹಿಮದಿಂದ ಆವೃತ ಶಿಖರಗಳು, ಹಸಿರು ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ನಿಶ್ಯಬ್ದ ವಾತಾವರಣದೊಂದಿಗೆ ನಿಸರ್ಗಪ್ರಿಯರಿಗೆ ಒಂದು ಅದ್ಭುತ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಇತಿಹಾಸದ ಮೆಲುಕು ಹಾಕುವವರಿಗೂ ಇದು ಒಂದು ಅಮೂಲ್ಯ ತಾಣ – ರೇಷ್ಮೆ ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಹಿಡಿದು ಗಡಿಯ ರಾಜಕೀಯವರೆಗೆ, ನಾಥು ಲಾ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ಕಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬರುವ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಉಸಿರುಗಟ್ಟುವ ಹಿಮಪಾತದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ನೋಡುವುದು ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಭಾರತ-ಚೀನಾದ ನಡುವೆ ಒಡನಾಡಿದ ವಾಣಿಜ್ಯಮಾರ್ಗದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಪೂರ್ಣ ಪಥವನ್ನೂ ಅನುಭವಿಸಬಹುದು. ಬಿಸಿಲು, ಮಂಜು ಮತ್ತು ಹಿಮದ ಮಧ್ಯೆ ನಿಂತು ಈ ಗಡಿತಾಣದ ಶಾಂತಿಯುತ ಶಕ್ತಿಯ ಅನುಭವ ನಿಮ್ಮ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮರೆಯಲಾಗದ ನೆನಪಾಗಿ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.
 

ಮೋರೆ, ಮಣಿಪುರ (ಭಾರತ - ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್)
ಭಾರತದ ಪೂರ್ವ ಗಡಿಯಲ್ಲಿರುವ ಮೊರೆಹ್ ಎಂಬ ಸಣ್ಣ ಪಟ್ಟಣವು, ಇಂದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ನಡುವಿನ ಸ್ನೇಹ, ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿರುವ ಇಂಡೋ-ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್ ಸ್ನೇಹ ದ್ವಾರ (Friendship Gate) ಈ ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ನಡುವೆ ಇರುವ ಸಹಕಾರದ ಬಾಗಿಲು ಎಂದೇ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಮೊರೆಹ್ ನಗರವು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್‌ನ ಟಾಮು ಪ್ರದೇಶದ ಗಡಿಯಲ್ಲಿದ್ದು, ಇತ್ತೀಚಿನ ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದುತ್ತಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ವ್ಯಾಪಾರ ಕೇಂದ್ರವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲಿ ನಡೆಸಲಾಗುವ ಕ್ರಾಸ್-ಬಾರ್ಡರ್ ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಆರ್ಥಿಕತೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಬಲಪಡಿಸುತ್ತಿದೆ. ಈ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದಾಗ, ನೀವು ಕೇವಲ ಒಂದು ಗಡಿಯನ್ನು ಮಾತ್ರ ದಾಟುವುದಿಲ್ಲ. ನೀವು ಎರಡು ವಿಭಿನ್ನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳು ಹೇಗೆ ಶಾಂತಿಯುತವಾಗಿ ಬದುಕುಳಿಯಬಹುದೆಂಬುದನ್ನು ನೋಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇದರ ಜೊತೆಗೆ, ಸ್ಥಳೀಯ ಜನಜೀವನ, ಆಹಾರ, ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ಮಾರ್‌ನಿಂದ ಬರುವ ಅನೇಕ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಮೊರೆಹ್‌ಗೆ ವಿಶೇಷತೆ ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ.    

ಡಾವ್ಕಿ, ಮೇಘಾಲಯ (ಭಾರತ - ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ)
ಭಾರತ–ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶ ಗಡಿಯಲ್ಲಿ, ಮೇಘಾಲಯದ ಪಶ್ಚಿಮ ಜೈನ್ತಿಯಾ ಬೆಟ್ಟಗಳ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತಿಯಾದ ಡಾವ್ಕಿ, ತನ್ನ ಅಪರೂಪದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯದಿಂದ ಎಲ್ಲರ ಮನಸೆಳೆಯುವ ಗಡಿತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಹರಿಯುವ ಉಮ್ಂಗೋಟ್ ನದಿ ಸ್ಫಟಿಕದಂತೆ ಪಾರದರ್ಶಕವಾಗಿದ್ದು, ನೀರಿನ ಮೇಲೆ ತೇಲುವ ದೋಣಿಗಳು ಎಡವಟ್ಟಾಗಿ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ತೇಲುತ್ತಿರುವಂತೆ ಭಾಸವಾಗುತ್ತವೆ – ಇದು ಪ್ರವಾಸಿಗರಿಗೆ ಮಾಯಾಜಾಲದ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ. ಡಾವ್ಕಿಯ ಶಾಂತ ಹಾಗೂ ಮಳಿಗೆಯ ವಾತಾವರಣ, ಹಸಿರಿನಿಂದ ಆವರಿಸಿದ ಕಣಿವೆಗಳು ಮತ್ತು ನದಿಯ ತೀರದಲ್ಲಿರುವ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಪ್ರಕೃತಿ ಪ್ರಿಯರು ಹಾಗೂ ಛಾಯಾಗ್ರಹಕರು ಹುಡುಕುವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ನದಿ ಮಾತ್ರ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಆಕರ್ಷಣೆಯಲ್ಲ, ಅದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಬಾಂಗ್ಲಾದೇಶದ ನಡುವೆ ಗಡಿರೇಖೆಯಾಗಿ ಸಹ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ವಿಶ್ವದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಇಲ್ಲಿ ಬಂದು, ಈ ಅನನ್ಯ ಪ್ರಕೃತಿ ವೈಭವವನ್ನು ತನ್ನೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ. ಡಾವ್ಕಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು ಕೇವಲ ಪ್ರವಾಸವಲ್ಲ – ಅದು ನಿಸರ್ಗದ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ನೆಮ್ಮದಿಯ ಅನುಭವವೊಂದಾಗಿರುತ್ತದೆ.
 

ರಣ್ ಆಫ್ ಕಚ್, ಗುಜರಾತ್(ಭಾರತ - ಪಾಕಿಸ್ತಾನ)
ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ಗಡಿಯ ಬಳಿ ಗುಜರಾತ್ ರಾಜ್ಯದ ಕಚ್ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವ ರಣ್ ಆಫ್ ಕಛ್ ಎನ್ನುವ ವಿಶಾಲ ಉಪ್ಪಿನ ಮರುಭೂಮಿ, ಪ್ರಕೃತಿಯ ಅದ್ಭುತ ದೃಶ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವೈಭವವನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಅನುಭವಿಸಲು ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ತಾಣವಾಗಿದೆ. ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಒಂದೇ ಸಾರಿ ನಡೆಯುವ ರಣ್ ಉತ್ಸವ, ಈ ನಿಶ್ಯಬ್ದ ಮರುಭೂಮಿಯನ್ನು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜಾತ್ರೆಯಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸುತ್ತದೆ. ಚಂದ್ರನ ಬೆಳಕಿನಲ್ಲಿ ಬಿಳಿ ಮಣ್ಣು ಪ್ರಕಾಶಮಾನವಾಗಿ ಹೊಳೆಯುವ ಈ ಹಬ್ಬದಲ್ಲಿ, ಜನಪದ ನೃತ್ಯಗಳು, ಸಂಗೀತ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು, ಸ್ಥಳೀಯ ಕಲೆಯ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಮತ್ತು ರುಚಿಕರ ಗುಜರಾತಿ ಆಹಾರಗಳು ಪ್ರವಾಸಿಗರನ್ನು ಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ತಂಬುಗಳು, ಹಮ್ಮಿಕೊಂಡಿರುವ ಶಿಬಿರಗಳು ಮತ್ತು ಉತ್ಸಾಹಭರಿತ ಜನಜೀವನ – ಇವೆಲ್ಲವೂ ಈ ಮರುಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಜೀವಂತತನಕ್ಕೆ ನಾಂದಿ ಹಾಡುತ್ತವೆ. ರಣ್ ಆಫ್ ಕಛ್ ಕೇವಲ ಭೌಗೋಳಿಕ ತಾಣವಲ್ಲ – ಇದು ಭಾರತ ಮತ್ತು ಪಾಕಿಸ್ತಾನದ ನಡುವಿನ ಗಡಿಯ ಮತ್ತೊಂದು ಮುಖವಾಗಿದೆ. ಶಾಂತಿಯ ದೀಪವಾಗಿ ಈ ಸ್ಥಳವು ಭಿನ್ನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳ ನಡುವಿನ ಶ್ರದ್ಧಾ, ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ವೈಭವದ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ.
 

 ತವಾಂಗ್, ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶ (ಭಾರತ- ಚೀನಾ-ಭೂತಾನ್)
ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಹೃದಯದಲ್ಲಿ, ಭಾರತ–ಚೀನಾ ಗಡಿಯ ಸಮೀಪದಲ್ಲಿರುವ ತವಾಂಗ್ ನಗರ, ನಿಸರ್ಗಸೌಂದರ್ಯ, ಬೌದ್ಧ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಒಟ್ಟಿಗೆ ಹೊತ್ತಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. ಹಿಮದಿಂದ ಆವೃತ ಶಿಖರಗಳು ಮತ್ತು ಮೌನ ಪ್ರಕೃತಿಯ ನಡುವೆ ನೆಲೆಸಿರುವ ಈ ತಾಣ, ಭಾರತದ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ತವಾಂಗ್ ಮಠಕ್ಕೆ ಮನೆ ಆಗಿದೆ. ತವಾಂಗ್‌ನಲ್ಲಿ ಮೋನ್ಪಾ ಬುಡಕಟ್ಟಿನ ಜನರು ವಾಸವಿದ್ದು, ಅವರ ಜೀವನಶೈಲಿ, ಆಚರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ backbone ಆಗಿವೆ. ಮಠದ ಶಾಂತ ವಾತಾವರಣ, ಧ್ಯಾನಕ್ಕೆ ಆಹ್ವಾನ ನೀಡುವ ಪರಿಸರ, ಮತ್ತು ಸುತ್ತಲಿನ ಹಿಮಪರ್ವತಗಳು – ಇವೆಲ್ಲವು ಈ ತಾಣವನ್ನು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಅನುಭವಕ್ಕೆ ಪರಿಪೂರ್ಣವಾಗಿಸುತ್ತವೆ. ಆದರೆ ತವಾಂಗ್ ಕೇವಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ತಾಣವಲ್ಲ. ಇದು 1962ರ ಸಿನೋ-ಇಂಡಿಯನ್ ಯುದ್ಧದ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವಪೂರ್ಣ ಘರ್ಷಣೆಗಳ ಸಾಕ್ಷಿಯೂ ಆಗಿದೆ. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಗಡಿರೇಖೆ ಇನ್ನೂ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿಲ್ಲ; ಇಲ್ಲಿನ ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ (LAC) ಎರಡು ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗಿ ವಿಭಜಿಸುತ್ತದೆ. ತವಾಂಗ್ ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದು ಕೇವಲ ಪ್ರವಾಸವಲ್ಲ – ಅದು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಂಕಷ್ಟಗಳ ನಡುವಿನ ಸಂವೇದನಾತ್ಮಕ ಪಯಣವಾಗಿದೆ.

ಜೈಗಾಂವ್, ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳ (ಭಾರತ-ಭೂತಾನ್)
ಭಾರತ ಮತ್ತು ಭೂತಾನನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವ ಏಕೈಕ ಭೂಮಾರ್ಗದ ಗಡಿತಾಣವೆಂದರೆ ಜೈಗಾಂವ್! ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಗಡಿಚುಕ್ಕಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿರುವ ಈ ಸ್ಥಳ, ಅನೇಕ ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಅಚ್ಚರಿಯ ಅನುಭವ ನೀಡುತ್ತದೆ – ಏಕೆಂದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಇಲ್ಲದೆಯೂ ನೀವು ಭೂತಾನಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಡಬಹುದು! ಜೈಗಾಂವ್‌ನ ಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರುವ ಭೂತಾನಿನ ಪೋಂಟ್ಸೊಲಿಂಗ್ ಪಟ್ಟಣಕ್ಕೆ, ಭಾರತೀಯರು ಭೂಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ಸುಲಭವಾಗಿ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಪಾಸ್‌ಪೋರ್ಟ್ ಅಥವಾ ವೀಸಾವಿಲ್ಲದೆ 5 ಕಿ.ಮೀ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯವರೆಗೆ ಭೂತಾನ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಂಚರಿಸಬಹುದಾದ ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಇದನ್ನು ಒಂದು ದಿನದ ಯಾತ್ರೆಗೆ ತುಂಬಾ ಸೂಕ್ತ ತಾಣವಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗಡಿ ದಾಟುವ ಅನುಭವವೇ ವಿಶಿಷ್ಟ – ಭಾರತದಿಂದ ಶಾಂತ, ಹಸಿರುಗಾವಲುಗಳ ಭೂತಾನಿಗೆ ಪಾದಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡುವಾಗಲೇ ಪರಿಸರದ ಬೇರು ಬದಲಾವಣೆ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಲ್ಲಿ ದೊರೆಯುವ ಶುದ್ಧವಾದ ಗಾಳಿ, ಶಾಂತ ರಸ್ತೆಗಳು ಮತ್ತು ಭಿನ್ನವಾದ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ನಿಮಗೆ ಒಂದು ಹೊಸ ಜಗತ್ತನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುತ್ತವೆ. ಅತೀ ಸಮೀಪದಲ್ಲೇ ಇದ್ದು, ಕಡಿಮೆ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನೀವು ಬೇರೆ ದೇಶದ ಅನುಭವ ಪಡೆಯಲು ಈ ಸಮರ್ಥ ಅವಕಾಶವನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಡಿ. ಜೈಗಾಂವ್ ಮೂಲಕ ಭೂತಾನ್‌ಗೆ ಒಂದು ಸಣ್ಣ, ಮರೆಯಲಾಗದ ಪಯಣ ಮಾಡಿ!